GAZETA

Już jest! Nowe wydanie biuletynu samorządowego.

Aktualności

Jak Sport Pomaga w Pokonywaniu Stresu?

Ludzie borykają się z ogromem codziennych obowiązków i informacjami, którymi świat bombarduje nas z każdej strony. Nietrudno odczuwać narastające napięcie, z którym czasem trudno sobie radzić. Z tego powodu każdy szuka skutecznych sposobów na rozładowanie emocji i poprawę nastroju. Badacze oraz instytucje (m.in. Główny Urząd Statystyczny, OECD oraz Bank Światowy) zwracają uwagę na aktywność fizyczną jako jeden z ważniejszych elementów, który wspiera organizm w radzeniu sobie z przewlekłym obciążeniem psychicznym.

Jak aktywność fizyczna oddziałuje na organizm

Przewlekły stres potrafi wywołać reakcje, które z biegiem czasu pogarszają samopoczucie. Człowiek może mieć kłopoty ze snem, miewać drastyczne wahania energii albo łatwo popadać w irytację. Regularne ćwiczenia skutecznie przeciwdziałają takim zjawiskom, poprawiając równowagę hormonalną i hartując psychikę.

Hormony szczęścia

Słyszymy o nich bardzo często, lecz nie każdy zdaje sobie sprawę z ich ogromnego znaczenia dla walki ze stresem. W grupie hormonów szczęścia znajdują się:

Endorfiny – substancje wytwarzane przez organizm, które ograniczają odczuwanie bólu i pomagają w utrzymaniu pogodnego nastroju.
Serotonina – reguluje nastrój, cykl snu i odczuwanie głodu. Utrzymanie jej na odpowiednim poziomie ogranicza gwałtowne skoki emocjonalne.
Dopamina – odpowiada za motywację, sprawne poruszanie się i odczuwanie przyjemności.

W trakcie ruchu wzrasta poziom tych neuroprzekaźników w mózgu. Człowiek odczuwa wtedy coś na kształt euforii, co ułatwia odcięcie się od uciążliwych myśli. Regularne podejmowanie nawet krótkiego wysiłku pomaga w obniżeniu lęku, podnosi samoocenę i przyczynia się do poprawy jakości snu.

Sport a układ nerwowy

Systematyczne ćwiczenia dotleniają komórki mózgu i wspomagają sprawność układu nerwowego. Raporty Światowej Organizacji Zdrowia potwierdzają, że już 150 minut ruchu tygodniowo wyraźnie redukuje ryzyko pojawienia się depresji i lęku. Dane Eurostatu dodatkowo wskazują, że taka dawka aktywności wzmacnia proces przyswajania wiedzy i adaptacji do różnych okoliczności.

Wzrost plastyczności mózgu przekłada się na efektywniejsze przyswajanie nowych informacji.
Dzięki ruchowi przybywa białek neurotropowych, chroniących neurony przed urazami i wspierających powstawanie świeżych komórek nerwowych. Poprawia się uwaga i sprawność zapamiętywania, co ułatwia organizowanie codziennych spraw.

Badania prowadzone na wiodących uniwersytetach (m.in. Oksford i Harvard) wykazują, że osoby trenujące systematycznie szybciej odzyskują równowagę psychiczną po kryzysach.

Dobre praktyki w łączeniu sportu z codziennością

Mimo oczywistego pożytku z ruchu wiele osób narzeka na brak czasu lub nadmiar zadań. Wystarczy jednak sprytne wkomponowanie aktywności w zwykły plan dnia, by ruszać się regularnie bez kolizji z innymi zobowiązaniami.

Najkorzystniejsze efekty przynosi wprowadzenie treningów na stałe do kalendarza. Traktowanie ćwiczeń podobnie jak służbowych spotkań znacząco podnosi szanse na ich powtarzanie. W praktyce oznacza to m.in.:

Osiągalne cele – lepiej zacząć od trzech krótkich biegów w tygodniu zamiast nagle narzucać sobie kilkunastokilometrowe dystanse każdego dnia.
Krótkie treningi – poranne rozciąganie przez 10 minut czy kilkuminutowe ćwiczenia oddechowe w trakcie przerwy w pracy pomagają w skuteczniejszym opanowaniu napięcia.
Dopasowanie do indywidualnego rytmu – jedni czują się dobrze, ćwicząc z samego rana, drudzy wolą ruch po południu.

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że coraz więcej osób wybiera niedrogie formy aktywności – bieganie, jazdę na rowerze i różnego rodzaju marsze. Potrzebny jest do nich tylko minimalny sprzęt, więc na taką formę ruchu decyduje się wiele osób niezależnie od miejsca zamieszkania.

Wsparcie ze strony lokalnych władz

Przedstawiciele samorządów również zauważają rosnące zapotrzebowanie na działania prozdrowotne. Tworzą nowe strefy rekreacji, boiska wielofunkcyjne czy ścieżki dla rowerzystów. Dane OECD oraz Banku Światowego wskazują, że tego rodzaju inwestycje przekładają się na:

niższe koszty opieki medycznej związanej z profilaktyką chorób,
większe zainteresowanie daną lokalizacją ze strony nowych mieszkańców i przedsiębiorców,
możliwość rozwijania oddolnych projektów sportowych i edukacyjnych adresowanych do najmłodszych i nieco starszych.

Poza tym często pojawiają się dofinansowania z funduszy unijnych na wydarzenia ruchowe, co daje mieszkańcom impuls do wyjścia z domu i zadbania o swoje ciało.

Możliwości w mniejszych gminach

Nie tylko duże ośrodki miejskie potrafią zaproponować atrakcyjne formy ćwiczeń. W niewielkich miejscowościach organizuje się:

niedzielne biegi rekreacyjne lub spotkania przy nordic walking,
turnieje w piłkę nożną, siatkówkę plażową czy inne zespołowe rywalizacje,
instruktaże prowadzone przez miejscowych ekspertów (joga, aerobik) w salach szkolnych lub domach kultury.

Tego rodzaju inicjatywy nie ograniczają się tylko do poprawy kondycji. Pomagają też w budowaniu relacji sąsiedzkich i wspólnym motywowaniu do ćwiczeń, a to pozytywnie wpływa na osoby czujące się samotnie.Wspólna aktywność z osobami lubiącymi podobny rodzaj ruchu może dać cenne oparcie emocjonalne.

Korzyści psychologiczne

Konsekwencja i samodyscyplina pojawiają się naturalnie, gdy człowiek ćwiczy według planu. Pokonywanie własnych trudności na treningu przekłada się na większe zaufanie do własnych możliwości, również w innych sferach życia. Każdy drobny progres daje pewność, że możemy stawiać czoła przeszkodom i posuwać się naprzód. Taki mechanizm:

wzmacnia przekonanie o własnej skuteczności – obserwowanie rezultatów odbudowuje wiarę w siebie;
ułatwia wyjście z kłopotliwych momentów – osoby aktywne traktują trudności jako wyzwanie, a nie przeszkodę nie do przejścia;
rozwija świadomość emocjonalną – ćwiczenia pozwalają lepiej kontrolować swoje stany i pokonywać chwile słabości.

Badania WHO i Banku Światowego dowodzą, że tam, gdzie różne formy sportu są łatwo dostępne, ludzie rzadziej popadają w obniżony nastrój czy długotrwały stres. Wspólne zainteresowania sportowe sprzyjają też umacnianiu więzi społecznych – kluby i stowarzyszenia sportowe stanowią przestrzeń do wymiany doświadczeń i kreowania lokalnych liderów.

Sport i budowanie więzi międzyludzkich

Warto zapisać się na zajęcia grupowe (np. w plenerze, na siłowni lub podczas amatorskich treningów biegowych). Wspólne pokonywanie słabości, dzielenie się radami albo wsparcie w trudnych chwilach zwiększa poczucie przynależności, a przy okazji może pomóc w niwelowaniu gromadzącego się stresu.

W małych gminach z mniejszą ofertą zajęć najlepiej poszukać osób o podobnych pasjach na forach lub grupach w mediach społecznościowych. Wspólne inicjatywy – wycieczki rowerowe czy amatorskie mecze na otwartym boisku – zachęcają do spotkań towarzyskich w realu. Z badań Eurostatu wynika, że w lokalizacjach z większą liczbą klubów sportowych notuje się lepsze oceny satysfakcji z życia oraz spadek problemów związanych z przemocą wśród nastolatków.

Wybór aktywności

Ważne jest to, by wybrać rodzaj ćwiczeń dopasowany do własnego stylu życia. Przykładowe rozwiązania:

Bieganie lub marsze – wystarczą wygodne buty i trasa bezpieczna dla pieszych.
Rowery – przydają się w drodze do pracy, w szczególności rowery składane ,które nie zajmą dużo miejsca w biurze. Idealne rozwiązanie dla osób, które przez natłok obowiązków nie mogą znaleźć chwili na aktywność fizyczną.
Basen – sprawdza się przy bolących stawach i problemach z kręgosłupem.
Treningi grupowe (fitness, taniec, zajęcia siłowe) – dają dodatkową motywację dzięki wsparciu innych osób i instruktorów.
Joga i pilates – uczą świadomego oddechu i pomagają w rozluźnieniu napiętych mięśni.

Należy pamiętać o rozgrzewce, by stopniowo zwiększać wysiłek. Zbyt intensywny start nie tylko grozi urazami, ale też szybkim zniechęceniem się.

Sprzęt i wsparcie specjalistów

Nie zawsze potrzeba dużych nakładów finansowych, by zacząć uprawiać sport. Dla amatorów biegu wystarczą wygodne buty i odpowiednia odzież. Przy ćwiczeniach w domu wystarczy natomiast mata, ewentualnie lekkie obciążenia czy gumy.

Osoby zmagające się z różnymi schorzeniami powinny skonsultować się z lekarzem lub rehabilitantem. Specjalista zaproponuje rodzaj ćwiczeń dostosowany do indywidualnej sytuacji zdrowotnej, taka by uniknąć urazów i zmaksymalizować efekty. Trener osobisty może się okazać pomocny zwłaszcza na początku przygody ze sportem, ponieważ wytłumaczy zasady poprawnej techniki i zadba o Twoje bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczeń.

Podsumowanie

Regularne ćwiczenia działają jak tarcza ochronna przed narastającym napięciem. Zwiększone wydzielanie hormonów szczęścia podtrzymuje pogodne nastawienie, reguluje rytm snu i wspomaga funkcjonowanie mózgu. Poza tym ruch wzmacnia charakter, uczy wytrwałości i ułatwia społeczne kontakty.

W codziennej gonitwie zaplanowanie czasu na aktywność wcale nie jest trudne, jeśli wprowadzamy ten element do harmonogramu krok po kroku. Każdy może wybrać formę ruchu pasującą do jego upodobań: spacer, crossfit, siłownię, sporty zespołowe czy bardziej relaksujące odmiany wysiłku. Najważniejsze jest to, żeby czerpać z tego radość – wtedy sport rzeczywiście staje się sojusznikiem w dążeniu do psychicznej równowagi.

Źródła:

DODANO: 2025-05-14 I AUTOR: Admin UGK - P.E