dlaczego wyjeżdżamy i jak zadbać o finanse w Polsce
Według najnowszej edycji „Demography of Europe – 2025” niespełna trzy miliony mieszkańców państw UE zdecydowało się na emigrację w 2023 r., a około połowa z nich wybrała kraje spoza Unii. W tym strumieniu od lat znaczącą grupę stanowią Polacy. Główny Urząd Statystyczny szacuje, że na koniec 2023 r. poza Polską przebywało czasowo około 2,36 mln obywateli RP, z czego blisko 1,1 mln w Niemczech i ponad 680 tys. w Wielkiej Brytanii. Choć pandemia zahamowała mobilność, wstępne dane GUS za I kwartał 2025 r. pokazują ponowny spadek liczby ludności w kraju o 158 tys. osób r/r, z czego ponad połowę tłumaczy ujemne saldo migracji. Skala zjawiska wymusza refleksję nie tylko na poziomie gospodarstw domowych, lecz także na szczeblu samorządowym—migracje bezpośrednio wpływają na lokalny rynek pracy oraz zapotrzebowanie na usługi publiczne.
Analiza struktury wyjeżdżających pokazuje, że największą grupę stanowią osoby w wieku 25–39 lat, czyli znajdujące się w szczycie aktywności zawodowej. Z raportu GUS „Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2018–2023” wynika, że aż 62% tych migrantów posiada co najmniej średnie wykształcenie, a 25% dyplom uczelni wyższej. Wstępne statystyki za 2024 r. sugerują utrwalenie tej struktury; trend ten wzmacniają oferty firm zagranicznych polujących na specjalistów IT, medyków oraz inżynierów. Jednocześnie rośnie udział migrantów krótkookresowych, którzy spędzają za granicą od kilku tygodni do roku, korzystając z elastycznych modeli pracy zdalnej.
OECD wskazuje, że w 2022 r. ponad 69% nowo przyznanych w Polsce pozwoleń pobytowych > 12 miesięcy dotyczyło pracy, co potwierdza strukturalny deficyt siły roboczej na krajowym rynku. Paradoksalnie, mimo niedoborów w niektórych sektorach (budownictwo, opieka zdrowotna) wynagrodzenia realne w 2023 r. spadły o 1,5% z powodu wysokiej inflacji, podczas gdy w Niemczech i Niderlandach odnotowano wzrost realny o ~3%. Różnica płacowa, mierzona medianą wynagrodzeń, wciąż przekracza 2,2 krotności na korzyść zachodnich gospodarek, co pozostaje silnym bodźcem emigracyjnym. Równocześnie polskie firmy sięgają po automatyzację lub import pracy z Ukrainy i Azji Środkowej, łagodząc niedobory, lecz nie eliminując presji na wzrost płac.
Motywacje wyjazdowe są złożone i zależne od cyklu życia, ale dominują czynniki ekonomiczne. Badania panelowe CBOS z 2024 r. pokazują, że:
Co ważne, na czwartym miejscu, z odsetkiem 28%, pojawia się „łatwość pracy zdalnej dla zagranicznych firm”, co staje się nowym trendem w porównaniu z danymi sprzed dekady. Na decyzję wpływa również stabilność polityczna i poczucie bezpieczeństwa socjalnego w państwach docelowych, zwłaszcza w kontekście wysokiej dynamiki cen energii w Polsce.
Statystyczny informatyk w Warszawie zarabia brutto około 17 tys. PLN miesięcznie, co po korekcie inflacyjnej i uwzględnieniu kosztów mieszkań (średnio 18500 PLN/m² dla nowych lokali) daje wskaźnik siły nabywczej niższy od analogicznego specjalisty w Berlinie
o ~23%. W przypadku branży budowlanej rozpiętość jest jeszcze większa – stawki godzinowe w Norwegii przekraczają te w Trójmieście trzykrotnie. Oznacza to, że nawet po odliczeniu wyższych kosztów wynajmu i podatków, realna stopa oszczędności na Zachodzie pozostaje atrakcyjna. Ta asymetria motywuje pracowników do „cyklicznych wyjazdów”, czyli kilkumiesięcznego kontraktu, po którym wracają na krótko do kraju celem renegocjacji kolejnego zlecenia.
W barometrze mobilności zawodowej Pracuj.pl 2025 aż 54% ankietowanych Polaków stwierdziło, że zagraniczny pracodawca oferuje im większe możliwości rozwoju kompetencji, zwłaszcza poprzez systemy szkoleń i dostęp do projektów międzynarodowych. Jednocześnie 41% respondentów deklaruje, że decydujące było postrzeganie pracy za granicą jako „bezwzględnie terminowej” – zachodni rynek częściej respektuje ustawowe limity czasu pracy i zapewnia ciągłość kontraktu. Na tle polskich realiów (16% umów na czas określony w 2024 r.), długoterminowe kontrakty oferowane przez niemieckich czy irlandzkich pracodawców stanowią istotny czynnik bezpieczeństwa.
Pandemia COVID-19 wprowadziła ograniczenia podróży, ale jednocześnie przyspieszyła cyfryzację pracy, umożliwiając wielu specjalistom świadczenie usług transgranicznie bez fizycznej relokacji. Z kolei agresja Rosji na Ukrainę i napływ niemal miliona uchodźców do Polskispowodowały dwojaki efekt: z jednej strony zwiększyły presję na rynek mieszkaniowy i świadczenia, z drugiej — uzupełniły braki kadrowe w sektorach o niskim progu wejścia. W 2024 r. saldo imigracji do Polski wzrosło do 152 tys. osób (permity > 12 mies.) głównie dzięki pracownikom zza wschodniej granicy, co potwierdza najnowszy „International Migration Outlook 2024”. W efekcie dynamika emigracji Polaków nie spada, lecz zmienia się jej struktura: więcej osób wyjeżdża na krótsze, intensywne kontrakty, a część zatrudnia się w modelu hybrydowym, łącząc polską rezydencję podatkową z dochodem zagranicznym.
W 2023 r. Polacy pracujący za granicą przysłali do kraju ok. 8,5 mld USD, czyli trochę ponad 1% wartości całej gospodarki. Te pieniądze pomagają wielu rodzinom – zwłaszcza w Małopolsce, na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie – i łagodzą brak krajowych oszczędności. Jednocześnie wyjazd dobrze wykształconych osób osłabia długoterminową produktywność: według NBP kosztuje to Polskę ok. 0,4 pkt proc. PKB rocznie.
Dlatego miasta i gminy powinny przyciągać inwestorów i zatrzymywać talenty, np. poprzez tanie mieszkania komunalne albo bliższą współpracę uczelni z biznesem.
Nowoczesny imigrant zarobkowy planuje dziś nie tylko wybór destynacji, lecz także z góry układa arkusz przepływów pieniężnych, aby wynagrodzenie wypracowane w Dublinie czy Stavanger wspierało długofalowe cele w Polsce. Dane Banku Światowego pokazują, że do krajów o średnich dochodach – w tym do Polski – napływało w 2023 r. ponad 650 mld USD przekazów z zagranicy, a średni koszt pojedynczego transferu wciąż wynosi 6–7% wartości przelewu. Oznacza to, że przy braku świadomego zarządzania kursami i prowizjami pracownik może stracić równowartość jednej miesięcznej pensji rocznie. Strategia finansowa powinna zatem obejmować: wybór waluty wynagrodzenia, reżim podatkowy, sposób transferu, a także plan inwestycyjny dopasowany do horyzontu powrotu. Coraz częściej decyzje te konsultuje się z doradcami online, a nawet z lokalnymi wydziałami promocji inwestycji w rodzinnej gminie, które promują obligacje komunalne i granty dla powracających przedsiębiorców.
Przelew środków do kraju nie jest dziś prostą kalką „Western Union”; rynek zdominowały platformy PSD2 oraz kantory online z rachunkami wielowalutowymi. Według badania Pracuj.pl blisko 37% aktywnych zawodowo Polaków deklaruje, że w razie pracy za granicą pierwszym wyborem byłaby aplikacja fintechowa, głównie z powodu niższych kursów.
Aby zachować jak największą część zarobku, warto:
Unijny pakiet „PSD3 + PSR”, nad którym Parlament Europejski pracował w 2024 r., wprowadził obowiązek pełnej transparentności opłat i kursów walutowych jeszcze przed autoryzacją transakcji. Dla migrantów oznacza to realną możliwość porównania kosztów w aplikacjach w czasie rzeczywistym – regulatorzy zobowiązali dostawców do prezentowania marży FX w ujęciu procentowym i kwotowym. Nowe przepisy rozszerzyły też prawa konsumenta w razie błędu przelewu zagranicznego; bank lub instytucja płatnicza musi zwrócić środki w ciągu pięciu dni roboczych, jeśli winę ponosi dostawca usługi. Wprowadzenie otwartej bankowości 2.0 z interfejsami API drugiej generacji ułatwiło integrację polskich kont z zagranicznymi aplikacjami, dzięki czemu zarządzanie portfelem wielowalutowym odbywa się w jednym panelu.
Wciąż wyjeżdżają głównie młodzi dorośli (25–39 lat) z dobrym wykształceniem. W 2023 r. poza krajem było 2,36 mln Polaków, a na początku 2025 r. liczba mieszkańców Polski spadła o 158 tys.; połowa ubytku to migracja. Główny powód wyjazdów to pieniądze: na Zachodzie zarabia się ponad dwa razy więcej, a w Polsce realne płace maleją. Coraz częstsze są krótkie wyjazdy na kontrakt lub praca zdalna dla zagranicznych firm.
Emigranci przysyłają rodzinom ok. 8,5 mld USD rocznie, ale ubytek specjalistów spowalnia rozwój gospodarki. Aby nie tracić części zarobków, wielu zakłada konta wielowalutowe, używa tanich aplikacji do przelewów i korzysta z doradztwa podatkowego. Nowe unijne zasady PSD3/PSR wymuszą pełną jasność kosztów i szybszy zwrot pieniędzy przy błędach.
Autor: Nikola Dawidowska
Źródła:
Al. Pałacowa 1
55-040 Kobierzyce
Godziny pracy Kasy
Poniedziałek - Czwartek 8.00 - 15.00
Piątek 8.00 - 14.30
Wyślij wiadomość e-mail
CMSMirage